Wystawa czasowa
„W blasku światła ukazuje się obraz
Sztuka witrażowa w Prusach
– działalność pracowni witreatorskich
w Prusach Wschodnich przed II wojną światową”
2025-2026
Na podstawie decyzji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z lutego 2025 r. zadanie Organizacja wystawy czasowej Sztuka witrażowa w Prusach – działalność pracowni witreatorskich w Prusach Wschodnich przed II Wojną Światową zgłoszone przez Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego do programu rządowego „Wspieranie działań muzealnych” w ramach naboru I/2025 uzyskało dotację z Funduszu Promocji Kultury w wysokości 60.000,00 zł (całkowita wartość zadania to 87.927,00 zł).
Realizowana obecnie wystawa czasowa porusza temat witrażu, przez długi czas bagatelizowany zarówno wśród znawców – historyków sztuki, jak i zwykłych odbiorców. Obecna ekspozycja jest próbą zaprezentowania, mimo ogromu zniszczeń dwóch wojen światowych i czasów powojennych, niezwykle bogatego w swojej różnorodności zespołu witraży powstałych na terenach dawnych Prus Wschodnich do połowy XX wieku.
Ekspozycja składa się zarówno z zachowanych, oryginalnych kwater ze zbiorów muzealnych oraz kościelnych, m. in. jeden z najstarszych witraży naszego regionu z kościoła w Gudnikach przedstawiający Zmartwychwstanie Chrystusa, czy jedyne zachowane na tym obszarze witraże żydowskie z XIX wieku jak również wizerunki witraży funkcjonujących w kościelnych oknach w formie wydruków wielkoformatowych.
Na wystawę składają się pojedyncze kwatery oraz całe kompozycje witrażowe wypożyczone z Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku – witraże gabinetowe, dywanowe ornamenty z różnych pracowni realizujących przeszklenia do archikatedry fromborskiej, kompozycje warsztatu Machhaussena, witraże Lauterbacha ze zbiorów Muzeum Zamkowego w Malborku, witraże heraldyczne z olsztyńskiego zamku wykonane przez Linnemana (w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie), z Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie witraż wotywny z pocz. XX w wyrażający wdzięczność Bogu za powrót z podróży do Chin. Poza muzeami do stworzenia ekspozycji przyłączyły się także Archikatedra WNMP we Fromborku udostępniając tondo witrażowe z Duchem Świętym Oidtmanna, parafia ewangelicko-augsburska w Ostródzie z witrażami Emila Krügera czy dwie szkoły kętrzyńskie, w których zachowały się witraże donacyjne wspominające fundatorów budowy szkół w mieście w 1907 i 1930 roku.
Ciekawostką znajdującą się na wystawie jest kwatera złożona po konserwacji z oryginalnych szkieł unikatowego zespołu witraży żydowskich z synagogi mrągowskiej z końca XIX w.
Wydane zostały foldery-informatory oraz przygotowano krótki film prezentujący etapy powstawania kwatery witrażowej pokazywany na wystawie na zakupionym w ramach zadania ekranie dotykowym. W drugim ekranie pojawiła się prezentacja opisująca najważniejsze pracownie witrażowe działające na terenie Prus Wschodnich.
Otwarcie zmodernizowanej wystawy nastąpiło 23 maja 2025 r.
Nazwa zadania:
Organizacja wystawy czasowej Sztuka witrażowa w Prusach – działalność pracowni witreatorskich w Prusach Wschodnich przed II Wojną Światową.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
