Muzeum w Kętrzynie posiada zbiór rzeźb późnogotyckich z terenu państwa krzyżackiego. Wizytówką kolekcji jest figura świętego Jakuba Starszego pochodząca z kętrzyńskiej kaplicy szpitalnej świętego Ducha. Zakon krzyżacki założył tutejszy szpital około 1360 roku. Sama rzeźba świętego Jakuba została wykonana przez warsztat elbląski w latach 1515-1520.
Apostoł przedstawiony jest jako pielgrzym w płaszczu podróżnym, w kapeluszu z szerokim rondem (ze śladem po muszli), w prawej ręce eksponuje otwartą księgę, a w lewej trzyma laskę i torbę podróżną.
Miasto Kętrzyn leży na jednej z kilku średniowiecznych tras pielgrzymkowych do Santiago de Compostela – miejsca pochówku świętego apostoła, które stanowiło w średniowieczu trzeci najpopularniejszy cel europejskich pątników po Rzymie i Ziemi Świętej. Już pod koniec XV wieku w Kętrzynie rozwinęło się Bractwo świętego Jakuba.
Oprócz rzeźby świętego Jakuba w zbiorach muzealnych znajdują się gotyckie figury świętego Piotra Apostoła, świętego Jerzego, Chrystusa Ukrzyżowanego z krucyfiksu z Garbna, osiem figur apostołów z ołtarza kościoła w Galinach, popiersie kobiety oraz rzeźba św. Doroty.
Figura świętej Doroty z Cezarei, wczesnochrześcijańskiej męczennicy z III wieku darzonej kultem w państwie zakonnym, pochodzi z kościoła w Tołkinach, podobnie jak znajdujące się na ekspozycji późniejsze rzeźby Trójcy Świętej i aniołów.
Rzeźby Apostołów z kościoła w Galinach
(fot. Kahl?, 1937 r.)
Rzeźby z kaplicy szpitalnej św. Ducha w Kętrzynie
(fot. Anton Ulbrich, 1904/1909)
Św. Jakub Starszy w kaplicy św. Ducha w Kętrzynie
(fot. Gerhard Strauss, 1938)
Rzeźby w kościele w Tołkinach
(fot. Anton Ulbrich, 1904/1909)
Anioły ustawione po obu stronach ołtarza w Tołkinach
(fot. Gerhard Strauss, 1938)
Rzeźby Trójcy Świętej w ołtarzu kościoła w Tołkinach
(fot. Gerhard Strauss, 1938)
Gotycka rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego w kościele w Garbnie
(fot. Gerhard Strauss, 1938)
Fotografie archiwalne z zasobów Urzędu Prowincjonalnego Konserwatora Zabytków w Królewcu w Zbiorach Fotografii i Rysunków Pomiarowych Instytutu Sztuki PAN
Gotyckie rzeźby św. Piotra i św. Jerzego
Popiersie kobiety
Łazarz oblizywany przez psy ze Szpitala św. Ducha w Kętrzynie
Gotycka rzeźba św. Jakuba