Konserwacja zabytków sztuki sakralnej z XVII-XVIII w.

fo_logo2Finansowanie: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, program Dziedzictwo kulturowe priorytet Wspieranie działań muzealnych, dofinansowanie: 32.500 zł, rok realizacji: 2012

Jest to kolejny już etap konserwacji obiektów sztuki sakralnej w zbiorach Muzeum. Do konserwacji wybrano barokową rzeźbę anioła z kościoła w Tołkinach oraz barokowe epitafium Adama Huldricusa Shaffera z kościoła Św. Jerzego w Kętrzynie w bogato rzeźbionej ramie. Obydwa wybrane do konserwacji obiekty zostały zabezpieczone w Kętrzynie wkrótce po zakończeniu działań wojennych w 1945 r. lub w 1946 r. przez pracowników Starostwa Powiatowego w Kętrzynie (wówczas jeszcze Rastemborku).

Wybrana do konserwacji barokowa rzeźba anioła pochodzi z kompletu dwóch prawie H_66_MK aniołnaturalnych rozmiarów rzeźb aniołów w typie Abendmahlsengel. Jedna figura anioła z tej pary poddana została konserwacji w 2011 r. w ramach projektu „Konserwacja rzeźby sakralnej ze zbiorów Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Drugim obiektem przeznaczonym do konserwacji było barokowe epitafium Adama Huldricusa Schaffera z bogato rzeźbionym obramowaniem z pełnoplastycznych liści akantu. Adam Huldricus Schaffer (*1674 +1707) od 1705 r. był rektorem szkoły w Rastenburgu, jednej z najstarszych, po królewieckiej Albertynie, szkół w Prusach Książęcych. Napisana przez niego „Chronik der Stadt Rastenburg” jest dotychczas jednym z najważniejszych źródeł do historii Rastenburga – Kętrzyna. Epitafijny portret przez stulecia zawieszony był w miejscowym, wówczas ewangelickim kościele parafialnym św. Jerzego. Na początku XX w., z uwagi na zasługi Schaffera w dokumentowaniu historii miasta i regionu, epitafium przeniesione zostało do sali posiedzeń ratusza miejskiego, gdzie znajdowało się do 1945 r. Prawdopodobnie po wkroczeniu wojsk sowieckich centralne przedstawienie epitafium z portretem Schaffera zostało uszkodzone.

Adam Huldricus SchafferWybrane do konserwacji obiekty nie były dotychczas konserwowane. Rzeźba Anioła posiadała ubytki drewna, zniszczenia, niekiedy znaczne, warstwy malarskiej i pulmentu. Znacznie lepiej zachowane było epitafium Schaffera, które jednak wymagało uzupełnienia brakujących elementów rzeźbionej ramy i centralnego przedstawienia z portretem zmarłego oraz usunięcia przemalowań z ornamentów ramy. Okazało się, że całe obramowanie ramy pierwotnie było złocone. Dzięki przeprowadzonej konserwacji przywrócone zostały wartości ekspozycyjne zabytków. W połączeniu z zakonserwowanymi już wcześniej obiektami, na ekspozycji możliwe jest prześledzenie rozwoju sztuki sakralnej z terenu dawnych Prus Książęcych, począwszy od przedreformacyjnych jeszcze rzeźb późnogotyckich, poprzez obiekty manierystyczne aż po sztukę rozwiniętego baroku. Obiekty odrestaurowane w ramach realizacji zadania w znaczący sposób uzupełniły koncepcję tej ekspozycji. Ukazując, nie do końca jeszcze opracowaną, złożoną problematykę prywatnych i miejskich fundacji w sztuce sakralnej, są jednocześnie świadectwem związków artystycznych łączących katolicką Warmię i protestanckie Prusy Książęce. Konserwując i eksponując ocalałe z wojennego i powojennego zniszczenia obiekty ewangelickiej sztuki sakralnej dokumentujemy nie tylko kolejne etapy rozwoju tej sztuki. Możemy równocześnie, poprzez historię konkretnych obiektów i ich fundatorów, zwrócić uwagę współczesnych na skomplikowaną lecz jakże bogatą historię naszego Regionu.